Can, Could, Be able to konu anlatımı videomda, can, could, be able to arasındaki farkları anlatıyorum. Reklamsız, tahtaya zoomlu ve sınırlı internet hatlarında bile açılabilen Premium Videoları Deneyin:
19. videomda “can” konusunu anlatmıştım. Yapabildiğimiz ve yapamadığımız şeylerden bahsederken “can” kullanabildiğimizi söylemiştim. Bugün ise “can” ile aynı anlamı katan yeni bir yapı öğreteceğim: be able to. Can kullanmak varken neden böyle bir sözcüğe ihtiyacımız var diye sorabilirsiniz. Sebebi şu, “can” sadece şu ana özgü bir “yapabilmek” mesajı veriyor. Gelecek zamanda, geçmiş zamanda ve diğer tüm zamanlarda be able to kullanıyoruz. Be able to ifadesi, başındaki “be” fiilinin am, is, are, was, were, be ve been şeklinde çekilebilmesinden ötürü tüm zamanlara uyum sağlayabiliyor. Şimdi biraz ayrıntıya inelim can, colud kullanımını ve de be able to kullanımını farklı zamanlarda inceleyelim.
Öncelikle geniş zamanla başlayalım ve be able to ile geniş zamanda bir cümle kuralım. Mesela, çok basit bir cümleyle başlayarak “Ben araba sürebilirim” diyelim. Be able to’dan sonra fiili yalın halde kullanacağız. Be able to ifadesinin başındaki “be” fiilini cümlenin zamanına ve öznenin tekillik-çoğulluk durumuna göre çekmemiz gerekiyor:
I am able to drive a car.
Bir yanlışlık var. Be able to tüm zamanlarda kullanılabilir ama bu çok basit geniş zaman cümlesinde bile be able to, can’in yerini tutamadı. Buradan ben şu sonuca varıyorum: geniş zamanda -ebilmek anlamını vermek için genellikle “can” kullanıyoruz. Geniş zamanda be able to da kullanabiliyoruz ama bu biraz resmi kaçıyor ve daha çok yazım diline özgü bir durum oluyor. Be able to can farkı işte bu şekilde oluyor.
Gelecek zaman cümle yapısıyla beraber mutlaka be able to kullanmamız gerekiyor. Gelecek zamanda fiillerin yalın halini kullandığımız için de be able to yapısındaki “be” kısmı aynı kalıyor.
Tabi “can” sadece geniş zamanda kullanılabilir demekle “can” sözcüğüne de haksızlık etmemek gerek. Evet, “can” belki sadece geniş zaman cümle yapısıyla kullanılıyor olabilir ama pekala geleceğe özgü bir mesaj da verebiliyor.
Geçmiş zamanda “can” sözcüğünün yerini tutan ve “can” ile aynı anlamı veren bir sözcüğümüz var: could. Can ile kurduğumuz bir cümlede, başka hiçbir şey değiştirmeksizin “can” yerine “could” kullanarak cümleyi geçmiş zamana taşıyabiliyoruz.
Ttek bir olayı değil, uzun bir süreci düşünerek konuştuğumuzda could kullanıyoruz. Geçmişte yaşanmış özel bir beceriyi veya başarıyı anlatırken could kullanamıyoruz, be able to kullanıyoruz. Could be able to farkı da bu şekilde oluyor.
Geçmiş zamanda cümle olumsuz olunca ya da soru cümlesi olunca hem be able to hem de could kullanabiliyoruz. Be able to yapısını henüz öğrenmediğimiz farklı zamanlarda da kullanabileceğiz. Yapmamız gereken tek şey, cümlenin zamanına ve öznenin tekillik-çoğulluk durumuna göre “be” filinin çekimini yapmak olacak.
Be able to yapısının güzel taraflarından biri de, diğer modallar ile beraber kullanılabilmesi. Bu sayede tek bir cümlede aynı anda hem beceri hem de olasılık ya da zorunluluk bildirebiliyoruz mesela.
Alıntı Yapılan Filmler (Alıntı Sırasıyla)
The Godfather
Se7en
The Silence of the Lambs
Kill Bill-1
Back to the Future
District 9
The Imitation Game
The Source Code
Love Actually
Zombieland
0 Comments